Yangın Alarm SistemiDuman algılama dedektörü, yangın algılama sistemleri içinde yangının erken aşamada (yanma başlamadan önce veya alev görünmeden önce) tespitini sağlayan cihazdır. Ortamda oluşan duman partiküllerini algılar, sinyal vererek yangın alarm panelini tetikler.
🛠 Türleri / Çalışma Prensipleri
| Tür | Çalışma Şekli | Avantajları | Dezavantajları / Uygun Olmadığı Yerler |
|---|---|---|---|
| Optik / Fotoelektrik | İnfra-kırmızı ışık kaynağı ve fotodiyot kullanılır. Duman partikülleri ışığı dağıtır, dedektör bunu algılar. | Dumanlı, yavaş gelişen yangınlarda hızlı tepki verir; yanlış alarm riski iyonizasyona göre daha düşüktür. | Çok fazla toz, buhar ya da direkt hava akımı olan ortamlarda yanıltıcı olabilir. |
| İyonizasyon | Hava içerisindeki iyonların davranışı ölçülür; duman iyon akışını değiştirince alarm verir. | Küçük partiküller / hızlı alevli yangınlarda hızlı tepki; optik türden daha hızlı olabilir bazı durumlarda. | Radyoaktif kaynak içerir; toz/sigara dumanı vb durumlarda yanlış alarm; bazı yerlerde izin gerektirir veya kullanılmaz. |
| Kombine / Multi-Sensör | Duman + ısı ve bazen CO gibi sensörlerin birleşimi; algoritmalarla alarm kararı verir. | Daha güvenilir; hem dumanlı hem sıcaklık artışına bağlı senaryolarda avantajlı. | Maliyet ve karmaşıklık daha yüksek; bakım-kalibrasyon gerektirir. |
| Işın Tipi (Beam) Dedektörler | Gönderici (emitter)-alıcı (receiver) arasında ışın; ışın kesildiğinde alarm verir. | Yüksek tavanlarda, geniş açık alanlarda maliyet verimliliği sağlar. | Hizalama kritik; toz / sis / ışık refleksyonu gibi etkenlerle etkilenebilir; montaj ve bakım daha dikkat ister. |
| Hava Örneklemeli (Aspirasyonlu / ASD Tipi) | Ortam havası borularla dedektöre çekilir, filtrelenir, partiküller ölçülür. | Çok erken algılamada başarılıdır; hassas bölgelerde idealdir (temiz odalar, depolar, vs.). | Yüksek maliyet; montaj ve bakım daha zor; boru döşeme ve hava akışı konuları iyi planlanmalı. |
📐 Teknik Özellikler & Standartlar
-
Sertifikasyon: EN 54-7 (duman dedektörleri), EN 54-17 (adresli sistemlerde izolasyon gibi ek şartlar), vs.
-
Besleme Voltajı: Genellikle 9-33V DC arası adresli veya konvansiyonel sistemlerde. Örnek: C-TEC C4416 optik dedektörü 9-33V DC.
-
Akım Tüketimi: Bekleme (standby) akımı düşük olmalı; alarm durumunda daha yüksek akım çekilir. Örneğin C4416 standby 30 µA (24 V) gibi.
-
Alarm Akımı: Dedektörün alarm durumunda bağlı olduğu devreyi tetikleyecek seviyede olmalı.
-
Çalışma Sıcaklığı ve Nem: Örneğin -20 °C ila +70 °C gibi geniş aralık, yüksek nem koşullarına tolerans.
-
LED Gösterge: Görsel alarm / durum LED’leri olması; 360° görünür led olması tercih edilir. Örnek: C-TEC C4416’de 360° görünür LED.
-
Koruma Sınıfı (IP sınıfı): Ortama göre IP42, IP whatever; dış mekan veya nemli yerler için daha yüksek IP değeri gerekebilir.
🏢 Uygulama Yerleri ve Montaj Kuralları
-
Ofisler, koridorlar, konut içleri → optik dedektörler.
-
Mutfak, baca çıkışları, kazan daireleri → optik tipo çok ideal değil; ısı dedektörü veya kombine tercih edilir.
-
Depolar, hangarlar, spor salonları → beam tipi ya da hava örneklemeli dedektörler.
-
Tavan yüksekliği, tavanın tipi → ışın yolu engelleri var mı; hava akımı dedektöre zarar verir mi gibi konulara dikkat edilmeli.
-
Yerleşim mesafeleri (TS EN standardı ya da yerel yönetmelikler): dedektörler arasında mesafe, duvar ve köşelere olan mesafeler vs. Örneğin “bir duman dedektörü 7,5 metre yarıçaplı alanı korur; dedektörler arası mesafe 10,6 metreden fazla olmamalı; duvar mesafesi max ~5,3 m olabilir.”
✅ Örnek Ürünler
-
C-TEC C4416 Optik Duman Dedektörü — EN54-7 sertifikalı; besleme 9-33V DC; alarm / bekleme akımları gibi teknik verileri mevcut.
-
Kilsen KL731 Konvansiyonel Optik Duman Dedektörü — EN54-7 onaylı; IP42; düşük profilli tasarım.
-
OD24 Akıllı Optik Duman Dedektörü (EDS Elektronik) — IR sensör tipi; kirlilik kompanzasyonu; LED göstergeleri; EN54-7 sertifikalı.
